Οι διάλογοι «φωτιά» ανάμεσα στον Πολ Τόμσεν και την Ντέλια Βελκουλέσκου, τους οποίους αποκάλυψε το WikiLeaks. έχουν δημιουργήσει μεγάλη ένταση στις σχέσεις κυβέρνησης-ΔΝΤ και τινάζουν στον αέρα τη διαπραγμάτευση.
Οι λεπτομέρειες της συζήτησης των δύο κορυφαίων αξιωματούχων του ΔΝΤ που διαχειρίζονται το θέμα της Ελλάδας έδειξαν ότι το Ταμείο προγραμματίζει να πει στη Γερμανία ότι θα αποχωρήσει από την Τρόικα, αν το Ταμείο και η Κομισιόν δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν στο ζήτημα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Το περιεχόμενο της συζήτησης έφεραν την σφοδρή αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης, με το ΔΝΤ να «απαντά» με επίσημη ανακοίνωση του την οποία εν συνεχεία σχολίασε ξανά επικριτικά το Μέγαρο Μαξίμου.
Η αντίδραση του ΔΝΤ ήταν χωρίς λεπτομέρειες και με επανάληψη των ήδη γνωστών θέσεων του Ταμείου για την Ελλάδα.
«Δεν σχολιάζουμε διαρροές ή υποτιθέμενες αναφορές σε εσωτερικές συζητήσεις. Έχουμε δηλώσει σαφώς ποια είναι η άποψή μας για το τι απαιτείται για μια βιώσιμη λύση στις οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, μια λύση που θα βάζει την Ελλάδα στο δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης που θα υποστηρίζεται από ένα αξιόπιστο σύνολο μεταρρυθμίσεων και μια ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους.
Οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις και οι στόχοι πρέπει να βασίζονται σε ρεαλιστικές υποθέσεις. Όπως έχουμε πει, υπάρχει μια σχέση ανάμεσα σε αυτό που είναι βιώσιμο αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις και το ποσό της ελάφρυνσης χρέους που απαιτείται», αναφέρει η ανακοίνωση του ΔΝΤ.
Λίγο μετά την ανακοίνωση του ΔΝΤ, ήρθε και η αντίδραση της κυβέρνησης. Κύκλοι της κυβέρνησης, σημειώνουν χαρακτηριστικά πως «μέχρι στιγμής, δυστυχώς, το ΔΝΤ δεν αξιοποιεί την ευκαιρία να διαψεύσει ότι η στρατηγική του είναι η πρόκληση συνθηκών πιστωτικής ασφυξίας στην Ελλάδα, λίγο πριν το κρίσιμο για την Ευρώπη Βρετανικό δημοψήφισμα».
Εξηγήσεις, μέσω επιστολής, την οποία απέστειλε στη Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ζητά ο πρωθυπουργός ο οποίος μετά τους διαλόγους «φωτιά» εκφράζει τον προβληματισμό του για τις αποκαλύψεις.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Αλέξης Τσίπρας επισημαίνει ότι η διαπραγμάτευση πρέπει να γίνει με όρους αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης, εκτιμώντας ότι τόσο η αξιοπιστία όσο και η εμπιστοσύνη κλονίζονται μετά τις αποκαλύψεις των WikiLeaks.
Οι ίδιες πηγές, αναφέρουν πως ζητά να ξεκαθαρίσει το Ταμείο εάν αυτά που αποκαλύπτονται είναι επίσημες θέσεις του Ταμείου.
Ειδικότερα, πρόκειται για τρία σημεία των διαλόγων στα οποία εστιάζουν πηγές από την κυβέρνηση:
Πρώτον, για το ότι τα στελέχη του ΔΝΤ αναφέρονται στην πρόκληση πιστωτικού γεγονότος με σκοπό να βρεθεί η χώρα σε οριακό σημείο ώστε να υποκύψει στις ακραίες θέσεις του ΔΝΤ. Χαρακτηρίζουν το πιστωτικό γεγονός με κυνικό τρόπο ως το μοναδικό κίνητρο για συμφωνία και μιλούν ευθέως για χρεοκοπία της χώρας.
Δεύτερον, ότι συνδέουν την υπόθεση της Ελλάδας με το δημοψήφισμα για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ρισκάροντας συνολική πολιτική αποσταθεροποίηση στην Ευρώπη.
Τρίτον, ότι διατυπώνουν την πρόθεση τους να απειλήσουν ακόμη και την Γερμανίδα καγκελάριο, κα Μέρκελ, με σκοπό να την εξαναγκάσουν να προσχωρήσει στις θέσεις τους.
Σύμφωνα με το WikiLeaks στα όσα ειπώθηκαν σε τηλεδιάσκεψη στις 19 Μαρτίου, μεταξύ Βελκουλέσκου, Τόμσεν και Ιβα Πέτροβα εκφράστηκε και η διστακτικότητα των στελεχών του Ταμείου για επιστροφή στην Αθήνα- που είναι προγραμματισμένη για σήμερα- προκειμένου να συνεχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Ακόμη, είναι ξεκάθαρο από τα λεγόμενά ότι το ΔΝΤ δεν κάνει πίσω στην απαίτηση λήψης μέτρων ύψους 2,5% του ΑΕΠ και φαίνεται ότι είναι στα σκαριά σύσκεψη για το ελληνικό χρέος, στο περιθώριο της συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, στις 15-17 Απριλίου στην Ουάσιγκτον.
Οι δύο αξιωματούχοι του ΔΝΤ αναφέρουν ότι είναι απαραίτητη μία απειλή επικείμενης οικονομικής καταστροφής, προκειμένου άλλοι «παίκτες» να αναγκαστούν να δεχτούν όσα προτείνει το Ταμείο. Για τη Γερμανία αυτό θα είναι η ελάφρυνση χρέους και για την Ελλάδα τα μέτρα λιτότητας, ανάμεσά τους η αύξηση φόρων και η περικοπές των συντάξεων.
Ομως, φοβούνται ότι το δημοψήφισμα στη Βρετανία στις 23 Ιουνίου θα «παραλύσει» τη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ, σε μία κρίσιμη στιγμή. Το δημοψήφισμα, αναφέρουν, θα περιπλέξει τα πράγματα, καθυστερώντας τη «στιγμή της αλήθειας» για μετά από τη διεξαγωγή του. «Αυτό θα είναι καταστροφή», αναφέρει χαρακτηριστικά η Βελκουλέσκου.
«Δεν πρόκειται να δεχτώ ένα πακέτο μικρών μέτρων, δεν πρόκειται», λέει ο Τόμσεν στη συζήτηση. «Τι θα χρειαστεί για να φτάσουμε σε σημείο αποφάσεων; Στο παρελθόν, μόνο μία φορά ελήφθησαν αποφάσεις και ήταν όταν οι Ελληνες επρόκειτο να ξεμείνουν σοβαρά από χρήματα και να χρεοκοπήσουν. Πιθανόν αυτό θα συμβεί ξανά. Σε αυτή την περίπτωση, θα τραβήξει έως τον Ιούλιο και είναι ξεκάθαρο ότι οι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να συζητούν για ένα μήνα πριν από το Brexit», προσθέτει, ενώ συνεχίζει: «Η άλλη πιθανότητα, που πίστευα ότι θα είχε γίνει ήδη και είμαι έκπληκτος που δεν έγινε, είναι ότι εξαιτίας της κατάστασης με το προσφυγικό θα θέλουν να καταλήξουν σε συμπέρασμα. Και οι Γερμανοί εγείρουν το θέμα της διαχείρισης… Ουσιαστικά εμείς εκείνη τη στιγμή λέμε ”Κοίτα, κ. Μέρκελ, είναι αντιμέτωπη με ένα ερώτημα. Πρέπει να σκεφτείς τι είναι περισσότερο δαπανηρό, να συνεχίσεις χωρίς το ΔΝΤ ή να κάνεις την ελάφρυνση χρέους που εμείς πιστεύουμε ότι χρειάζεται η Ελλάδα προκειμένου να μας κρατήσεις;”. Αυτό είναι πραγματικά το θέμα».
Σύμφωνα με το WikiLeaks, η Βελκουλέσκου στη συγκεκριμένη συνομιλία λέει «Είναι ενδιαφέρον ότι η Ελλάδα υποχώρησε… υποχώρησε λίγο τόσο στη φορολογική μεταρρύθμιση… τόσο στην έκπτωση φόρου και στις επικουρικές συντάξεις».
Η άποψη του Τόμσεν από την άλλη είναι ότι οι Ελληνες «δεν πλησιάζουν καν στο να αποδεχτούν τις απόψεις μας». Η Βελκουλέσκου από την πλευρά της επιχειρηματολογεί ότι «αν η ελληνική κυβέρνηση πιεστεί αρκετά θα το έκανε… Αλλά δεν έχουν κανένα κίνητρο και ξέρουν ότι η Κομισιόν είναι πρόθυμη να συμβιβαστεί, οπότε αυτό είναι το πρόβλημα».
Η Βελκουλέσκου έκανε λόγο και για λάθος στρατηγική από το ΔΝΤ. «Δεν διαπραγματευτήκαμε με την Κομισιόν και μετά να θέσουμε στους Ελληνες κάτι πολύ χειρότερο. Τους βάλαμε το μίνιμουμ που ήμασταν πρόθυμοι να σκεφτούμε και οι Ελληνες λένε ότι δεν διαπραγματευόμαστε», αναφέρει.
Το WikiLeaks αναφέρει ότι στη συζήτηση η Βελκουλέσκου αποκάλυψε ότι το ΔΝΤ εξετάζει το αν θα πρέπει να δημοσιεύσει την επικαιροποιημένη έκθεσή του για την κρίση.
Σε κάποιο σημείο η Βελκουλέσκου προτείνει και μία ασυνήθιστη λύση: να διαχωριστεί το πρόβλημα σε δύο προγράμματα, με διαφορετικούς στόχους. «Το ερώτημα είναι αν οι Ευρωπαίοι θα αποδέχονταν τους μεσοπρόθεσμους στόχους της Κομισιόν, για τους σκοπούς του προγράμματος και τους δικούς μας στόχους για τους σκοπούς της ελάφρυνσης χρέους», λέει.
Για πρόκληση πιστωτικού γεγονότος στην Ελλάδα κατηγορεί η κυβέρνηση το ΔΝΤ σύμφωνα με non paper που δόθηκε στη δημοσιότητα αμέσως μετά τις αποκαλύψεις του WikiLeaks για τον διάλογο ανάμεσα σε Τόμσεν-Βελκουλέσκου.
Κυβερνητικοί κύκλοι υποστηρίζουν, επίσης, ότι το Ταμείο θέλει να προκαλέσει παράλληλα και «γενική αποσταθεροποίηση στην Ευρώπη». Σύμφωνα με την «ανάγνωση» που κάνει το Μέγαρο Μαξίμου «από τη σημερινή αποκάλυψη των διαλόγων των στελεχών του ΔΝΤ τα πιο κρίσιμα και επικίνδυνα σημεία είναι τα παρακάτω:
1. Αναφέρονται στην πρόκληση πιστωτικού γεγονότος με σκοπό να βρεθεί η χώρα σε οριακό σημείο ώστε να υποκύψει στις ακραίες θέσεις του ΔΝΤ. Χαρακτηρίζουν το πιστωτικό γεγονός με κυνικό τρόπο ως το μοναδικό κίνητρο για συμφωνία και μιλούν ευθέως για χρεοκοπία της χώρας.
2. Συσχετίζουν την υπόθεση της Ελλάδας με το δημοψήφισμα για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ρισκάροντας συνολική πολιτική αποσταθεροποίηση στην Ευρώπη.
3. Διατυπώνουν την πρόθεση τους να απειλήσουν ακόμη και την Γερμανίδα καγκελάριο, κα Μέρκελ, με σκοπό να την εξαναγκάσουν να προσχωρήσει στις θέσεις τους».
Για να υποστηρίξουν δε τις απόψεις τους από το Μαξίμου παραθέτουν τα ακόλουθα αποσπάσματα από το διάλογο των δύο στελεχών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου:
ΤΟΜΣΕΝ: Λοιπόν, δεν ξέρω. Το θέμα είναι… ότι το σκέφτομαι διαφορετικά. Πώς θα γίνουν τα πράγματα για να φτάσουμε σε απόφαση; Στο παρελθόν υπήρξε μόνο μια φορά που πάρθηκε απόφαση και ήταν τότε που οι Έλληνες επρόκειτο να ξεμείνουν από χρήματα και να χρεοκοπήσουν. Σωστά;
ΒΕΛΚΟΥΛΕΣΚΟΥ: Σωστά!
TΟΜΣΕΝ: Και πιθανότατα αυτό πρόκειται να συμβεί ξανά. Σε αυτή την περίπτωση αυτό θα τραβήξει μέχρι τον Ιούλιο, και ξεκάθαρα οι Ευρωπαίοι δεν πρόκειται να έχουν συζητήσεις ένα μήνα πριν το Brexit (23 Ιουνίου) και έτσι, σε κάποια φάση θα θέλουν να κάνουν ένα διάλειμμα και στη συνέχεια να ξεκινήσουν ξανά μετά το Ευρωπαϊκό δημοψήφισμα.
και παρακάτω:
ΤΟΜΣΕΝ: Όμως αυτό δεν συνιστά γεγονός. Αυτό δεν θα τους οδηγήσει να… Αυτή η συζήτηση μπορεί να τραβήξει για μεγάλο διάστημα. Και αυτό που κάνουν είναι να το μεταθέτουν στο χρόνο… γιατί το αφήνουν για αργότερα; Γιατί δεν βρίσκονται κοντά σε (πιστωτικό) γεγονός, όποιο και αν είναι αυτό.
ΒΕΛΚΟΥΛΕΣΚΟΥ: Συμφωνώ ότι χρειαζόμαστε ένα γεγονός, αλλά δεν ξέρω τι θα είναι αυτό. Πιστεύω όμως ότι ο Dijsselbloem προσπαθεί να μην παράξει κάποιο γεγονός, αλλά να ξεκινήσει γρήγορα αυτή τη συζήτηση με κάποιο τρόπο για το χρέος, άρα είναι σε εμάς το αν θα είμαστε εκεί ή όχι στο τέλος της ημέρας.
ΤΟΜΣΕΝ: Ναι, αλλά ξέρεις ότι η συζήτηση για τα μέτρα και το χρέος μπορεί να συνεχίζεται αιωνίως, μέχρι να φτάσουν την πληρωμή του Ιουλίου ή μέχρι οι ηγέτες να αποφασίσουν ότι πρέπει να έρθουμε σε συμφωνία. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκεί μέσα που να αναγκάσει σε συμβιβασμό. Σωστά; Θα διαρκέσει για πάντα.
ΒΕΛΚΟΥΛΕΣΚΟΥ: Ναι, μέχρι τον Ιούλιο, αν δεν συμβεί τίποτα προηγουμένως. Συμφωνώ.
Και τέλος,
ΒΕΛΚΟΥΛΕΣΚΟΥ: Συμφωνώ. Υπάρχει ένα σενάριο εκεί έξω ότι πιέζονται αρκετά, ότι θα…. Πιστεύω ότι πολιτικά για αυτούς είναι πιθανό να υποχωρήσουν και στα δυο αιτήματα. Όμως δεν έχουν κανένα κίνητρο και ξέρουν ότι η Κομισιόν είναι διατεθειμένη να συμβιβαστεί, άρα αυτό είναι το πρόβλημα.
