Ανάσχεση ύφεσης – περιορισμό ανεργίας “βλέπει” το ΙΟΒΕ για το 2014

Το ΙΟΒΕ εξέδωσε την τέταρτη έκθεσή του για το 2013, στο πλαίσιο των περιοδικών επισκοπήσεων της ελληνικής οικονομίας.

Εστιάζει στο γενικότερο οικονομικό περιβάλλον και περιλαμβάνει: α) την ανάλυση του διεθνούς περιβάλλοντος στα τέλη του 2013 και κατά το 2014, με βάση την πλέον πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ και της Ευρ. Επιτροπής, καθώς και με στοιχεία άλλων διεθνών φορέων β) την αποτύπωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα στο τέταρτο τρίμηνο, βάσει των πλέον πρόσφατων αποτελεσμάτων των ερευνών οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ γ) την ανάλυση υλοποίησης του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης το 2013 και τις εκτιμήσεις για τα μεγέθη του φέτος, βάσει της Εισηγητικής Έκθεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού 2014.

Σε μεθοδολογικό επίπεδο η έκθεση αναφέρεται και στηρίζεται σε στοιχεία που ήταν διαθέσιμα μέχρι τις 24/01/2014. Η επόμενη τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία θα εκδοθεί στις αρχές Απριλίου του 2014.

Ακολουθούν χαρακτηριστικά αποσπάσματα της έκθεσης:

Περαιτέρω ανάσχεση της ύφεσης στην Ελλάδα στο τρίτο τρίμηνο του 2013
Το ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας υπο­χώρησε κατά 3,0% στο τρίτο περυσινό τρίμηνο έναντι της ίδιας περιόδου του 2012, όταν η αντίστοιχη πτώση του έφθανε το 5,7%. Η συγκεκριμένη μείωση ήταν η χαμηλότερη από το τρίτο τρίμηνο του 2010. Έτσι στο εννιάμηνο Ιανουα­ρίου-Σεπτεμβρίου του 2013 το ΑΕΠ ήταν 4,0% χαμηλότερο έναντι της ίδιας περιόδου του 2012, κατά την οποία υποχωρούσε κατά 6,6%. Η ση­μαντική αύξηση των εξαγωγών, λόγω των ικανοποιητικών εισπράξεων από το διεθνή τουρισμό, καθώς και η διεύρυνση των απο­θεμάτων που τόνωσε τις επενδύσεις, περιό­ρισαν την ύφεση.

Αναλυτικότερα, η μείωση της καταναλωτι­κής ζήτησης των νοικοκυριών κλιμακώθηκε εκ νέου στην περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους, φθάνοντας το 8,1%, υπό την επίδραση της κατάργησης του επιδόματος αδείας στους δημόσιους υπαλλήλους και στους συνταξιούχους, καθώς και των περικοπών στους μισθούς και στις συντάξεις τους αντίστοιχα που πραγματοποιήθηκαν από τις αρχές του περασμένου έτους. Ακολούθως, η ιδιωτική κατανάλωση περιορίστηκε κατά 7,7% στο πρώτο εννιάμηνο του 2013. Αντιθέτως, οι καταναλωτικές δαπάνες του δημόσιου το­μέα στο τρίτο περυσινό τρίμηνο ήταν ίδιου μεγέθους με αυτές ένα χρόνο πριν, τότε όμως είχαν διαμορφωθεί σε σχετικά χαμηλό επίπεδο. Πάντως, η περιστολή της δημόσιας κατανάλωσης μετριαζόταν συνεχώς την προηγούμενη χρονιά μέχρι και το τρίτο τρίμηνο, με αποτέλεσμα να φτάσει το 5,2% σε αυτό το χρονικό διάστημα, από 3,7% στην αντίστοιχη περίοδο του 2012. Νέα αντιστροφή της τάσης σημειώθηκε στο σχηματισμό κεφαλαίου κατά το γ’ τρίμηνο, ο οποίος κινήθηκε ανοδικά, εξαιτίας αποκλειστικά της διαφορετικής μεταβολής στο σχηματισμό αποθεμάτων σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2012. Παρότι οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ήταν 12,5% λιγότερες, όσο περίπου και κατά τα δύο προηγούμενα τρίμηνα του 2013, τα αποθέ­ματα ήταν κατά €1,2 δισεκ. περισσότερα. Στο αρχικό εννιάμηνο οι συνολικές επενδύ­σεις αυξήθηκαν για πρώτη φορά από το 2007, κατά 2,4%, ενώ πρόπερσι συρρικνώ­νονταν κατά 26,3%.

Στην πλευρά του εξωτερικού τομέα της ελληνικής οικονομίας, οι εξαγωγές συνέχι­σαν να αυξάνονται κατά τους καλοκαιρι­νούς μήνες, ταχύτερα από ότι στο δεύ­τερο τρίμηνο (5,7% έναντι 0,9%). Όμως η άνοδός τους προήλθε κυρίως από από την ενίσχυση των εξαγωγών υπηρεσιών εξαιτίας της υψηλής διεθνούς τουριστικής κίνησης (+8,8%) και όχι από τη διεύ­ρυνση των εξαγωγών αγαθών (+2,4%), η οποία οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην εξαγωγή πετρελαιοειδών. Έτσι, οι εξαγωγές υπερέβησαν στο εννιάμηνο Ια­νουαρίου-Σεπτεμβρίου κατά 2,0% το επί­πεδό τους ένα χρόνο νωρίτερα. Σε τροχιά ανόδου βρέθηκαν και οι εισαγωγές, για πρώτη φορά μετά από ακριβώς πέντε χρόνια. Ωστόσο η έκτασή της ήταν περιο­ρισμένη (+2,3%) και όχι ικανή να ανασ­τρέψει την πτωτική τάση τους στο πρώτο εξάμηνο του 2013, που οδήγησε σε μεί­ωσή τους κατά 5,5% στο σύνολο του πρώτου περυσινού εννιαμήνου, σαφώς μικρότερη από ότι στο ίδιο χρονικό διάσ­τημα του 2012 (-15,5%). Συνισταμένη των εξελίξεων στις δύο βασικές συνιστώ­σες του εξωτερικού τομέα κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα αποτέλεσε η συρρίκνωση του ελλείμματός του κατά 82,3% σε εθνι­κολογιστικούς όρους, μόλις στα €566 εκατ. ή 0,5% του ΑΕΠ.

Σε ότι αφορά τις τάσεις κατά το καταληκτικό τρίμηνο του 2013, εκτιμάται ότι τα νοικοκυριά συνέχισαν να περιορί­ζουν τα καταναλωτικά έξοδα όσο περίπου και στο προηγούμενο τρίμηνο, ενώ οι πε­ρικοπές στις καταναλωτικές δαπάνες του δημόσιου τομέα ήταν μεγαλύτερες, λόγω κυρίως του υψηλού επιπέδου τους ένα χρόνο νωρίτερα. Αρκετά μεγαλύτερη δραστηριότητα σημειώθηκε σε σύγκριση με τα προηγούμενα τρίμηνα στα οικοδο­μικά έργα, όμως το ιδιαίτερα υψηλό επί­πεδο των επενδύσεων στα τέλη του 2012 από την υπερσυσσώρευση αποθεμάτων θα επιφέρει εκτεταμένη τεχνική υποχώ­ρησή τους. Οι εξαγωγές αγαθών μειώθη­καν, η πτώση τους όμως υπεραντισταθ­μίστηκε από την ώθηση του τουρισμού στις εξαγωγές υπηρεσιών. Τέλος, μετά την πρόσκαιρη άνοδό τους στο τρίτο πε­ρυσινό τρίμηνο, οι εισαγωγές επέστρεψαν σε πτωτική τροχιά. Συνεκτιμώντας την εξέλιξη του ΑΕΠ στα προηγούμενα τρί­μηνα του περασμένου έτους, η ύφεση της ελληνικής οικονομίας το 2013 θα διαμορφωθεί στο 4%, ενδεχομένως και ελαφρώς υψηλότερα.

Σε τροχιά σταθεροποιήσης η ελλη­νική οικονομία το 2014
Η ολοκλήρωση των πολύμηνων διαπραγ­ματεύσεων με την τρόικα βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικοοικονομικών εξελί­ξεων στις αρχές του 2014. Βαρύτητα κατά το νέο κύκλο τους αναμένεται να δοθεί κυρίως στον προσδιορισμό των δημοσιο­νομικών μέτρων για την προσεχή τριετία και στην αναδιάρθρωση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα. Οι πρόσθετες δημο­σιονομικές παρεμβάσεις θα περιλαμβά­νουν την περικοπή ή την κατάργηση δα­πανών, την κατάργηση φοροαπαλλαγών, τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης κυ­ρίως μέσω του τρόπου φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, τη συνέχιση ήδη εφαρμοζόμενων μέτρων των οποίων είχε προβλεφθεί η ολοκλήρωση εφαρμο­γής κατά τη διετία 2014-2015 (πχ. εισ­φορά κοινωνικής αλληλεγγύης) κ.α. Η επί­τευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στον Κρατικό Προϋπολογισμό σε ταμειακή βάση το 2013 είναι ένα θετικό δημοσιο­νομικό αποτέλεσμα, το οποίο όμως πρέπει να προσεγγιστεί και να αξιοποιηθεί συστηματικά.

Δεν πρέπει να θεωρείται ή να προβάλλεται ως ο απώτατος στόχος της οικονομικής πολιτικής, ο οποίος είναι η ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προ­σαρμογής το 2016. Η επίτευξη πρωτογε­νούς θετικού αποτελέσματος, σε δεδου­λευμένη βάση και σε επίπεδο Γενικής Κυ­βέρνησης, εφόσον επιβεβαιωθεί από τα στοιχεία της Eurostat στα μέσα Απριλίου, θα βελτιώσει ιδιαίτερα τη θέση της ελλη­νικής κυβέρνησης σε διαπραγμάτευση σχετικά με τη διευθέτηση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας, βάσει της απόφασης του Eurogroup της 26/11/2012, η οποία όμως ίσως πραγματοποιηθεί κατόπιν των ευρωεκλογών.

Τα καλά δημοσιονομικά αποτελέσματα κατά το προηγούμενο έτος θα έχουν ση­μαντική επίδραση στην τόνωση της εμ­πιστοσύνης της διεθνούς κοινότητας στη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών της Ελλάδας και στην ικανότητά της να διέλθει την παρατεταμένη οικονομική κρίση με στέρεες αναπτυξιακές προοπτι­κές. Ακολούθως, θα επιφέρουν καλυτέρε­υση του επενδυτικού κλίματος. Στη βελ­τίωση της διεθνούς εικόνας της χώρας συμβάλλει και η προεδρία στην ΕΕ κατά το τρέχον εξάμηνο. Η λήψη ορισμένων πρωτοβουλιών από την ελληνική κυβέρ­νηση, πχ. στο πεδίο της ολοκλήρωσης της Ευρωζώνης, μπορεί να αναβαθμίσει ση­μαντικά το ρόλο της Ελλάδας στις διεργα­σίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ωστόσο, η σχετική ομαλότητα που παρουσιάζουν τα τεκταινόμενα εγχωρίως μάλλον θα διαταραχθεί από τον εκλογικό κύκλο των ευρωεκλογών και των δημοτι­κών / περιφερειακών, ο οποίος θα κλιμα­κώσει την αβεβαιότητα για τις μελλοντικές εξελίξεις. Ακολούθως, αναμένεται στάση αναμονής για τη λήψη ορισμένων αποφά­σεων από τις οικονομικές μονάδες, ιδίως από τις επιχειρήσεις και σε μικρότερο βαθμό από τα νοικοκυριά, έως ότου ολοκληρωθούν οι εκλογικές διαδικασίες και τείνουν να σταθεροποιηθούν τα χα­ρακτηριστικά του πολιτικού περιβάλλον­τος το οποίο θα προκύψει μετά από αυ­τές. Επίσης, ορισμένες πολιτικές αποφά­σεις που είχαν προγραμματιστεί για το χρονικό διάστημα μέχρι τις εκλογές θα αναβληθούν για μετά από αυτές, πχ. για την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία και τη μεταρρύθμιση του κράτους.

Υπό τις παραπάνω συνθήκες στο εγχώριο και διεθνές πολιτικοοικονομικό περιβάλ­λον, η συνέχιση της δημοσιονομικής προ­σαρμογής κατά το τρέχον έτος, μέσω κυ­ρίως της διεύρυνσης της άμεσης φορολο­γίας και των περικοπών δαπανών και όχι από μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, θα επιφέρει νέα υποχώρηση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, η οποία θα περιορίσει και την κατανάλωσή τους. Την πτώση της θα συγκρατήσει η μικρή αύξηση της απασχόλησης για πρώτη φορά το 2014 μετά από πέντε χρόνια, εξαιτίας της αναμενόμενης ανόδου της επενδυτικής δραστηριότητας φέτος, σε συνδυασμό με τις εκτεταμένες αλλαγές που έλαβαν χώρα την περασμένη διετία στην αγορά εργασίας. Συνεπώς, η μεί­ωση της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να είναι αρκετά μικρό­τερη το τρέχον έτος σε σύγκριση με πέρυσι, της τάξης του 2% έναντι 7,8%.

Στην πλευρά της δημόσιας κατανάλω­σης, η περιστολή της θα συνεχιστεί πρω­τίστως λόγω της συνέχισης της αναδιάρ­θρωσης του δημόσιου τομέα. Πάντως, οι μεταβολές που περιλαμβάνονται στον Προϋπολογισμό του 2014 σε βασικές κα­τηγορίες καταναλωτικών δαπανών δεν είναι όλες μεγαλύτερες των περυσινών, ούτε αρνητικές. Αντιθέτως, κυριαρχούν μεικτές τάσεις, με ορισμένα μεγέθη να σταθεροποιούνται στο επίπεδο του 2013 και άλλα να υφίσταται εντονότερες προς τα κάτω προσαρμογές. Έτσι, είναι πι­θανή η εξασθένιση της πτώσης της δημόσιας κατανάλωσης φέτος, στην περιοχή του 3%. 

Σε αντίθεση με τη φθίνουσα πορεία της δημόσιας κατανάλωσης, η συμβολή του δημόσιου τομέα στην εγχώρια επεν­δυτική δραστηριότητα το 2014 προβ­λέπεται ότι θα είναι αυξημένη έναντι εκεί­νης το 2013. Οι προγραμματισμένες ενισ­χύσεις μέσω του ΠΔΕ για το τρέχον έτος είναι ισόποσες με όσες χορηγήθηκαν πέ­ρυσι και η χορήγησή τους εκτιμάται ότι θα κλιμακωθεί στους τελευταίους μήνες του. Όμως η συμμετοχή του δημόσιου τομέα στις επενδύσεις αναμένεται να είναι υψη­λότερη λόγω της μεγαλύτερης δραστηριότητας του ΤΑΙΠΕΔ, με το σχε­τικό προγραμματισμό να περιλαμβάνει πολύ περισσότερους διαγωνισμούς από ότι πέρυσι. Στις επενδύσεις που θα προωθηθούν από το δημόσιο περιλαμβά­νονται οι επαναϊδιωτικοποιήσεις τραπεζών οι οποίες βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότη­τας.

Όπως προαναφέρθηκε, τα δημοσιονομικά αποτελέσματα του 2013 θα τονώσουν την αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας έναντι των διεθνών επενδυτών, η οποία θα αποτυπωθεί στην εντονότερη εκδήλωση ενδιαφέροντος στις διαγωνιστικές διαδι­κασίες του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και με την πραγματοποίηση άμεσων επενδύσεων από πολυεθνικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Στάση αναμονής για την υλοποίηση επεν­δύσεων έως ότου ολοκληρωθεί ο εκλογι­κός κύκλος θα κρατήσουν πολλές από τις εγχώριες επιχειρήσεις με επενδυτικά σχέδια. Την πραγματοποίηση επενδύ­σεων θα ευνοήσει η πολύ μεγαλύτερη κε­φαλαιακή επάρκεια των τραπεζικών ιδρυ­μάτων μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, που ήδη αντανακλάται στην αποκλιμά­κωση των επιτοκίων χορηγήσεων προς επιχειρήσεις. Πάντως, η οικοδομική δραστηριότητα θα είναι υποτονική για ακόμη μια χρονιά, μετά τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης στην ακίνητη περιου­σία μέσω του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων. Υπό τη συνδυασμένη επίδραση των παραπάνω τάσεων στις παραμέτρους του επενδυτικού περιβάλλοντος αναμένεται αύξηση των επενδύσεων το 2014, της τάξης του 5-10%.

Αύξηση θα παρουσιάσουν για δεύτερο συνεχές έτος οι εξαγωγές, ελαφρώς μεγα­λύτερη από ότι πέρυσι, καθώς η επανά­καμψη της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, βασικού προορισμού των εξαγωγών ελλη­νικών προϊόντων, θα έχει θετική επίδραση στη ζήτησή τους. Περαιτέρω αύξηση αναμένεται και στις εξαγωγές υπηρεσιών, με το διεθνές τουριστικό ρεύμα εκ νέου να ενισχύεται το 2014. Η άνοδος τόσο των εξαγωγών αγαθών όσο και των εξαγωγών υπηρεσιών θα τις διαμορφώσει υψηλότερα κατά περί­που 4% σε σχέση με το 2013. Μικρή άνοδο είναι πιθανό να παρουσιάσουν και οι εισαγωγές, για πρώτη φορά από το 2009, εξαιτίας της αύξησης των επενδύ­σεων και της ήπιας υποχώρησης της κα­τανάλωσης των νοικοκυριών.

Δεδομένων των παραπάνω εκτιμή­σεων για τις τάσεις στις βασικές συ­νιστώσες του ΑΕΠ κατά το τρέχον έτος, το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι το προϊόν της ελληνική οικονομίας θα σταθε­ροποιηθεί φέτος στο περυσινό επί­πεδό του, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο νέας μικρής μείωσής του.

Επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσμα­τος στον Κρατικό Προϋπολογισμό το 2013
Σύμφωνα με τα ταμειακά στοιχεία για το σύνολο του 2013, το έλλειμμά του Κρατι­κού Προϋπολογισμού περιορίστηκε πέρυσι σχεδόν στα 2/3 του επιπέδου του το 2012, από τα €15,7 δισεκ. στα €5,4 δισεκ. Όπως είχε διαφανεί από τις αρχές του πε­ρασμένου έτους, η μείωσή του προήλθε πρωτίστως από την πτώση των πληρω­μών για τόκους κατόπιν του PSI κατά €6,2 δισεκ. και δευτερευόντως από την περιστολή των πρωτογενών δαπανών κατά €3,3 δισεκ. Στην πλευρά των εσό­δων η αύξηση έφτασε το €1,1 δισεκ. Από το συνδυασμό των μεταβολών στα δύο σκέλη του Κρατικού Προϋπολογισμού προέκυψε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους €603 εκατ. Επισημαίνεται πάντως ότι τα υψηλότερα έσοδα του Κρατικού Προϋπο­λογισμού ήταν αποτέλεσμα της αυξημένης απορροφητικότητας του ΠΔΕ (+€1,1 δισεκ.) και της είσπραξης €2,7 δισεκ. από ANFAs και SMPs. Χωρίς τη συμβολή τους στα περυσινά έσοδα, αυτά θα υπολείπον­ταν κατά €2,4 δισεκ. του επιπέδου τους το 2012. Από την άλλη πλευρά, επισημαί­νεται ότι η προβλεπόμενη υστέρηση των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού στο ΜΠΔΣ 2013-2016 κατά 3,8% αποσο­βήθηκε πλήρως, αντανακλώντας τις αυξη­μένες πληρωμές φόρων στο τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους. Το 2014, το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισ­μού θα διαμορφωθεί στα €1,6 δισεκ. (0,8% του ΑΕΠ), ενώ το πρωτογενές πλεόνασμά του θα φτάσει τα 4,6 δισεκ. (2,5%).

Σε ότι αφορά το έλλειμμα της Γενικής Κυ­βέρνησης, μειώθηκε το 2013 κατά €7,8 δισεκ. σε σχέση με το 2012 (εξαιρουμέ­νων των 19,1 δισεκ. για την ανακεφαλαι­οποίηση των τραπεζών), με αποτέλεσμα να μην ξεπεράσει το 2,2% του ΑΕΠ. Ο περιορισμός του προήλθε στο μεγαλύτερο μέρος του (κατά 82%) από τη βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου, το οποίο πα­ρουσίασε πλεόνασμα 2,1%, κατόπιν βελτίωσης περί τα €6,1 δισεκ. σε σχέση με το 2012. Τέτοιο μέγεθος πλεονάσμα­τος επιτεύχθηκε τελευταία φορά τελευ­ταία φορά το 2001.

Παρέμεινε σε πτωτική τροχιά η ανεργία κατά το τρίτο τρίμηνο του 2013 – Συνέχιση της κάμψης της φέ­τος
Η νέα αποκλιμάκωση της ύφεσης στο τρί­μηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου αποτυπώθηκε στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας: ο ρυθμός μείωσης της απασχόλησης επιβραδύνθηκε στο 2,8%, από 6,3% στο αρχικό τρίμηνο πέρυσι και 8,3% στο ίδιο τρίμηνο του 2012. Αυτή η πτώση της απασχόλησης ήταν η χαμηλότερη από το τρίτο τρίμηνο του 2010, οπότε άρχισε η εφαρμογή του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής. Η σημαντική επιβράδυνση της υποχώρησης της απασχόλησης προήλθε, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., από την άνοδό της κυρίως στον πρωτογενή τομέα, στην ενημέρωση-επικοινωνία και στις χρηματοπιστωτικές-ασφαλιστικές δραστηριότητες. Ακολούθως, το ποσοστό ανεργίας ήταν οριακά χαμηλότερο στο τρίτο τρίμηνο του 2013 σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο, 27,1%, έναντι 27,0%, με την άνοδό του σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα να περι­ορίζεται στις 2,2 ποσοστιαίες μονάδες. Πάντως, η μεγαλύτερη διεθνής τουριστική κίνηση δεν αποσόβησε την απώλεια θέσεων εργασίας στις υπηρεσίες παροχής καταλύ­ματος και εστίασης, η οποία  έφτασε το 3,1% κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η μικρή κλιμάκωση της ύφεσης στο καταληκτικό τρίμηνο του 2013 εκτιμάται ότι αντέστρεψε, έστω προσωρινά, την παρα­πάνω τάση στην απασχόληση. Άλλωστε η μη εποχικά διορθωμένη ανεργία ανήλθε από 26,4% τον Σεπτέμβριο σε 26,9% τον Οκτώβριο. Ενισχυτικά στην ανεργία το τέταρτο τρίμηνο επενέργησε από την πλευρά του δημόσιου τομέα, κυρίως η λήξη της εποχικής απασχόλησης. Η παρατετα­μένη τουριστική περίοδος εκτιμάται ότι δε μετρίασε -όπως και κατά το καλοκαίρι- την άνοδο της ανεργίας. Με την αύξηση της ανεργίας στο τελευταίο τρίμηνο, το μέσο επίπεδό της το 2013 διαμορφώθηκε στο 27,3%, περίπου 3 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ότι το 2012.

Σε ότι αφορά την εξέλιξη της ανεργίας το 2014, η τόνωση της επενδυτικής δραστηριότητας και της ζήτησης εξαγωγών αναμένεται να οδηγήσουν σε μικρή υποχώρησή της, για πρώτη φορά από το 2009. Την αύξηση της ζήτησης εργασίας από τις επιχειρήσεις από τις συγκεκριμένες αιτίες θα διευκολύνουν οι εκτεταμένες διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας. Αντίρροπα σε αυτές τις δυνάμεις θα επενεργήσει η συνέχιση της αναδιάρθρωσης στο δημόσιο τομέα, καθώς στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής προβλέπονται 10.000 απολύσεις το τρέχον έτος. Η αλληλεπίδραση των παραπάνω δυνάμεων στην αγορά εργασίας θα ενισχύσει ελαφρώς φέτος την απασχόληση, περιορίζοντας την ανεργία στο 26% του εργατικού δυναμικού.

Συνεχίζεται και το 2014 η πτώση τιμών, αν και με ηπιότερο ρυθμό
Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή υποχώρησε κατά 2,2% στο περασμένο τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου, με αποτέλεσμα την καταγραφή αποπληθωρισμού το 2013, για πρώτη φορά εδώ και πέντε δεκαετίες, της τάξης του 0,9%, έναντι ανόδου τιμών κατά 1,5% το 2012. Οι αποπληθωριστικές τάσεις θα συνεχιστούν το 2014. Άλλωστε, δεν προβλέπεται -προς το παρόν- στη δημοσιονομική πολιτική για φέτος η αύξηση ή η επιβολή νέων έμμεσων φόρων, εκτός από τη διεύρυνση κατά 5 λεπτά του ΕΦΚ στα καπνικά προϊόντα. Οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις στη λειτουργία αγορών θα διευκολύνουν την αποκλιμάκωση των τιμών. Από την άλλη πλευρά, η ηπιότερη μείωση των καταναλωτικών δαπανών σε σχέση με πέρυσι θα συγκρατήσει την υποχώρηση των τιμών, χωρίς όμως να την αποτρέψει. Ακολούθως, ο ΓΔΤΚ αναμένεται να υποχωρήσει κατά 0,3% το 2014.