της Μαρίας ΛΑΖΑΡΙΜΟΥ*
Λιγότερο από 24 ώρες, πριν ανοίξουν οι κάλπες, για τις Εθνικές Εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, η Μαρία Λαζαρίμου σχολιάζει τις επικοινωνιακές καμπάνιες των υποψήφιων κομμάτων.
Ας αρχίσουμε λοιπόν από το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Η επικοινωνία της ξεκίνησε συμπαθητικά, επενδύοντας στη σταθερότητα, με συντηρητικό τρόπο, όμως, στηρίχτηκε από την αρχή στην έννοια της αλήθειας, η οποία ξέρουμε καλά ότι δεν πείθει, καθώς η κοινωνία σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στους θεσμούς και την πολιτική.
Το πρώτο σποτ με το Νικολάκη, πέρα από τη βορρά σε τρολάρισμα… ενείχε και το ενδεχόμενο κριτικής σε σχέση με τη χρήση παιδιών, που θεωρούνται παλιομοδίτικες τακτικές. Το μέγα λάθος αν μου επιτρέπεται, στην συνολική επικοινωνία της Νέας Δημοκρατίας, είναι ότι εστίασε υπέρμετρα στην έννοια του φόβου. Η μετέπειτα έκκληση στο θυμικό του παραδοσιακού δεξιού, με το τρίπτυχο “Πατρίς…Θρησκεία.. Οικογένεια”, δεν πείθει με τον τρόπο που εξελίχθηκε, και στο πλαίσιο της καθημερινότητας του πολίτη, π.χ. ΕΝΦΙΑ. Η χρήση παιδιών στις καμπάνιες των συντηρητικών κομμάτων παραπέμπει σε άλλες εποχές και προκάλεσαν πολλές αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είδαμε σκούρα χρώματα, που παραπέμπουν σε πεσιμιστικά μηνύματα, που εκ των πραγμάτων απωθούν… Η άποψη μου είναι ότι στην προσπάθεια να επενδύσει παραπάνω απ’ ότι θα έπρεπε στο φόβο, και η αδυναμία της να αναδείξει θετικά τις κοινωνικές αξίες που παραδοσιακά πρεσβεύει, αποξένωσε ακόμα και παραδοσιακούς ψηφοφόρους, που δημοσκοπικά είδαμε να διαρρέουν προς άλλα κόμματα.
Ας δούμε τώρα την επικοινωνιακή στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Θα έλεγα ότι στο πλαίσιο της σύντομης προεκλογικής εκστρατείας, ξεκίνησε λίγο υποτονικά, με στόχευση και μηνύματα που δεν εξέφραζαν τη μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων στους οποίους απευθύνεται τώρα. Στη συνέχεια της καμπάνιας υπήρξε μια μεταμόρφωση, χτίζοντας πάνω στην ανάγκη της κοινωνίας για ελπίδα. Είδαμε στα μετέπειτα σποτ του ΣΥΡΙΖΑ να αξιοποιούνται – πολύ σωστά – οι μέσοι πολίτες και οι νέοι, που ενσαρκώνουν αυτήν την ανάγκη για περισσότερη αισιοδοξία και αλλαγή.
Αυτό που θα μπορούσαμε να καταγράψουμε ως ελαφρώς αρνητικό στην καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις, έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στο συναίσθημα, χωρίς να περιλάβει ορθολογιστικά στοιχεία. Στην κατεύθυνση αυτή θεωρώ πως η επιλογή των χρωμάτων, που αποτελεί συνεπή εικαστική επιλογή, έχει γίνει “refined” και δείχνει την αντιμετώπιση του προεκλογικού αγώνα, ως ένα κόμμα με στόχο την εξουσία και που σε κάθε περίπτωση βγάζει μπροστά την έννοια της πολυσυλλεκτικότητας που θέλει, η επιδιώκει να πρεσβεύει.
Το ΠΑΣΟΚ παρέμεινε σταθερό στη γνωστή του επικοινωνιακή προσέγγιση. Όμως προσπάθησε να δείξει ότι έχει συνειδητοποιήσει σε τι κατάσταση βρίσκεται. Επενδύει στο θέμα της εμπειρίας από τις διαπραγματεύσεις και της ανάγκης για κυβερνησιμότητα της χώρας. Αξιοποιεί τη δυνατότητα συνεργασιών, επιδιώκοντας να παίξει ρόλο τρίτου πόλου και σταθερού κυβερνητικού εταίρου για την επόμενη μέρα. Στο πλαίσιο αυτό μιλάμε για μια ουδέτερη επικοινωνιακή εκστρατεία, η οποία φαίνεται να έχει απήχηση στο σταθερό στενό πυρήνα, αλλά να μην κερδίζει επιπλέον ψηφοφόρους. Σε λιγότερο βαθμό και αυτή η καμπάνια επένδυσε στο φόβο, γεγονός που στην εξέλιξη της, υπήρξαν αντιδράσεις, όπως π.χ. στο σποτ με το αεροπλάνο.
Το ΠΟΤΑΜΙ επένδυσε στην εικόνα του αρχηγού του. Επίσης στο άφθαρτο που συνοδεύει μια καινούρια πολυσυλλεκτική πρόταση, με κεντρο-φιλελεύθερα στοιχεία, σε μια αμφίπλευρη προσέγγιση, μεταξύ κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς. Υιοθέτησε σύγχρονα στοιχεία επικοινωνιακής στρατηγικής, αξιοποιώντας την έννοια της κοινής λογικής και της ενίσχυσης των κοινωνικών δομών.
Οι ΑΝΕΛ προσπάθησαν να αξιοποιήσουν το χιούμορ, κάτι που έγινε ιδιαίτερα εμφανές στα σποτάκια με τις μαντινάδες. Μίλησε με απλά λόγια στο κοινό του, γεγονός που φάνηκε να μέτρησε, καθώς με βάση τις δημοσκοπήσεις μοιάζει να κερδίζει έδαφος, Το αρνητικό κατά την άποψή μου στοιχείο στην προεκλογική αυτή αναμέτρηση είναι η χρήση παιδιών, που παραπέμπει σε “πατερναλιστικά” πρότυπα, προβάλλοντας εικόνα αρχηγού κόμματος “προστάτη”, γεγονός που είτε το θέλουν/συνειδητοποιούν, είτε όχι, πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν το θέλει πιά!
* η Μαρία Λαζαρίμου είναι διευθύνουσα σύμβουλος της Advocate / Burson – Marteller
