Ο Αλέξανδρος Ρούστας του IQbility μας μιλά για την πορεία και το μέλλον των incubators και των startups στην Ελλάδα

στον Γιάννη ΛΕΟΝΤΑΡΗ

Για τα αποτελέσματα του πρώτου κύκλου φιλοξενίας και λειτουργίας των startups επιχειρήσεων στους χώρους του IQbility, για τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του IQbility σε σχέση με άλλους incubators, καθώς επίσης και για την ανάπτυξη των incubators στην Ελλάδα και για τη μεσομακροπρόθεσμη συμβολή των startups στην ελληνική οικονομία, μιλάει στο EMEA^gr ο γενικός διευθυντής του IQbility, Αλέξανδρος Ρούστας.

EMEA^gr: Ως IQbility ανακοινώσατε πρόσφατα το δεύτερο κύκλο υποβολής αιτήσεων από startupers. Μπορείτε να μας πείτε τα αποτελέσματα του πρώτου κύκλου, καθώς και τα κριτήρια επιλογής των εταιρειών που προκρίνατε; Τί περιμένετε από τις συγκεκριμένες εταιρείες στο βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο μέλλον;

Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του IQbility φιλοξενήθηκαν στα γραφεία μας τέσσερις επιχειρηματικές ομάδες που διέθεταν τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός startup που βρίσκεται στη διαδικασία ανάπτυξης του προϊόντος του. Στην πορεία συστάθηκαν εταιρίες, οι οποίες διαθέτουν πλέον τα προϊόντα τους στην αγορά. Κάποιες είναι σε προχωρημένες συζητήσεις με funds για ένα δεύτερο κύκλο χρηματοδότησης. Στο επόμενο χρονικό διάστημα αναμένουμε να εμπλουτίσουν τα προϊόντα τους, και να δραστηριοποιηθούν εντονότερα στο εξωτερικό.

Τα κυριότερα κριτήρια επιλογής μιας εταιρίας για το IQbility θα έλεγα ότι είναι τα εξής:
α) η ομάδα, το κατά πόσο δηλαδή τα μέλη της διαθέτουν τις βασικές ικανότητες και τη δέσμευση στο project αλλά και καλή χημεία μεταξύ τους. Γενικά προτιμώνται οι ομάδες οι οποίες έχουν αναπτύξει ένα λειτουργικό πρωτότυπο διότι είναι ενδεικτικό των ικανοτήτων τους αλλά και κυρίως της προσωπικής «επένδυσης» των μελών προτού αναζητήσουν τη χρηματοδότηση.
β) αυτή κάθε αυτή η ιδέα, ο τρόπος προσέγγισης ή οι βελτιώσεις που επιφέρει στην κάλυψη μιας ανάγκης της αγοράς.
γ) το μέγεθος της αγοράς στην οποία απευθύνεται και με πιο τρόπο σχεδιάζει να την προσεγγίσει.

EMEA^gr: Πώς κρίνετε την ανάπτυξη των incubators στην Ελλάδα;  Ποιά θετικά και ποιά αρνητικά διακρίνετε σε αυτή;

Η γενικότερη εικόνα για την ανάπτυξη των σχετικά πρόσφατα δημιουργηθέντων incubators είναι θετική, με την έννοια ότι οι περισσότερες προσπάθειες είναι πλήρως ιδιωτικές πρωτοβουλίες, υποστηριζόμενες από σοβαρούς κατά κύριο λόγο οργανισμούς και ανθρώπους, οι οποίοι αντιμετωπίζουν με αρκετά μεγάλη υπευθυνότητα και σεβασμό τις ομάδες που θέλουν να επιχειρήσουν.

Θα έλεγα ότι η σημαντικότερη πιθανόν συνεισφορά που μπορούν να έχουν για τα startups πέραν των υποδομών και των υπηρεσιών που προσφέρουν, είναι το να βοηθήσουν τις ομάδες να δημιουργήσουν ένα καλό business model, το οποίο θα αυξήσει πολύ τις πιθανότητες επιτυχίας και την ταχύτητα εξέλιξης ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό ότι καθιερώνουν μία κουλτούρα επαφής και συνεργασίας των νέων με παλαιότερες γενιές επιχειρηματιών και έμπειρων στελεχών, τους λεγόμενους mentors, που μέχρι σήμερα δεν υπήρχε στη χώρα μας. Πιστεύω δε ότι από τη σχέση αυτή έχουν να ωφεληθούν πολύ και τα δύο μέρη.

EMEA^gr: Σε ότι αφορά στην ανάπτυξη των incubators, θεωρείτε ότι η επαρχία έχει “παραμεληθεί” σε σχέση με την Αθήνα; Εκτιμάτε ότι στην επαρχία υπάρχει startup “υλικό” προς αξιοποίηση;

Είναι γεγονός ότι η επαρχία συγκεντρώνει λιγότερες προσπάθειες στήριξης της επιχειρηματικότητας, ενώ παρατηρούμε ότι έχουν αναδειχθεί πολύ σοβαρές επιχειρηματικές προσπάθειες σε διάφορες πόλεις (ενδεικτικά αναφέρω: Πάτρα, Βόλο, Κρήτη).

Από την άλλη η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι από τα βασικότερα αίτια επιτυχίας ενός επιχειρηματικού οικοσυστήματος είναι η γεωγραφική πυκνότητα, δηλαδή το πλήθος των επιχειρηματικών προσπαθειών, των εταιριών, των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων, των funds και γενικότερα των δομών στήριξης της επιχειρηματικότητας σε μια συγκεκριμένη, όχι ιδιαίτερα εκτεταμένη γεωγραφική περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν συζητάμε για επιχειρηματικά κέντρα συνήθως δεν αναφερόμαστε σε ολόκληρες χώρες αλλά σε συγκεκριμένες πόλεις.

Με βάση τα παραπάνω, αλλά και το πολύ αρχικό στάδιο ανάπτυξης του ελληνικού επιχειρηματικού οικοσυστήματος, δεν είμαι βέβαιος αν το ζητούμενο είναι η ομοιόμορφη ανάπτυξη όλης της επικράτειας ή η επικέντρωση σε επιλεγμένα σημεία. Αναφέρομαι πάντα στον τομέα της τεχνολογίας.

EMEA^gr: Σε τί διαφοροποιείται το IQbility από τους υπόλοιπους incubators, και ποιά θεωρείτε ότι είναι τα ανταγωνιστικά σας πλεονεκτήματα;

Το IQbility επικεντρώνεται σε επιχειρήσεις οι οποίες, αν και απευθύνονται σε διάφορες αγορές, στον πυρήνα τους χρησιμοποιούν και βασίζονται σε τεχνολογίες πληροφορικής. Η απόφαση αυτή έχει ληφθεί συνειδητά γιατί ως γνωστό το IQbility αναπτύσσεται στα πλαίσια, του ομίλου Quest, ενός μεγάλου ομίλου εταιριών που εξειδικεύονται στην πληροφορική, επομένως αυτός είναι ο τομέας στον οποίο μπορούν να δημιουργηθούν ευκολότερα συνέργειες από τι οποίες θα ωφεληθούν οι ομάδες, τόσο σε τεχνικό όσο και σε επιχειρηματικά επίπεδο. Πολύ απλά επικεντρωνόμαστε στην περιοχή που γνωρίζουμε καλύτερα και μπορούμε να προσφέρουμε τα περισσότερα.

Επίσης είναι το μόνο πρόγραμμα που περιλαμβάνει χρηματοδότηση των εταιρειών, η οποία παρέχεται σε συνεργασία με το PJ Tech Catalyst Fund. Το στοιχείο της χρηματοδότησης μας “αναγκάζει” να είμαστε ενδεχομένως πιο επιλεκτικοί με τις ομάδες, παρέχουμε όμως τη δυνατότητα στους ιδρυτές να είναι πλήρως και αποκλειστικά αφοσιωμένοι στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα, καθώς και τη δυνατότητα να προσλάβουν πολύτιμους συνεργάτες για να ενισχύσουν την προσπάθεια τους.

Θα ήθελα όμως να προσθέσω ότι στην ουσία δεν είμαστε σε διαδικασία ανταγωνισμού με τις άλλες προσπάθειες, καθώς όλοι οι φορείς που έχουν τοποθετηθεί σε τόσο αρχικά στάδια έχουν εντονότερο το κίνητρο της προσφοράς παρά του οφέλους. Αντίθετα θα έλεγα ότι έχουμε αναπτύξει και αναπτύσσουμε συνεργασίες με πολλούς από αυτούς τους φορείς.

EMEA^gr: Με δεδομένο ότι τα μέχρι σήμερα δεδομένα έχουν δείξει ότι οι 9 από τις 10 startups έχουν άδοξο τέλος μέσα στα 2 πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, ποια πιστεύετε ότι θα μπορούσε να είναι η μεσοπρόθεσμη επίδραση των startups στην ελληνική οικονομία;

Είναι μια ερώτηση που ακούγεται τον τελευταίο καιρό όλο και συχνότερα.

Αν μιλάμε για το είδος των τεχνολογικών startups με τα οποία ασχολούμαστε, θα ήθελα να πω ότι οι επενδύσεις που γίνονται μετατρέπονται άμεσα και στο μεγαλύτερο ποσοστό τους σε πολύ εξειδικευμένες θέσεις εργασίας, στις οποίες απασχολούνται νέοι και ταλαντούχοι άνθρωποι.

Είναι επίσης γεγονός ότι με βάση τη διεθνή εμπειρία και στατιστική, θα είμαστε ευτυχείς αν στα επόμενα χρόνια δημιουργηθούν περί τις 10 νέες βιώσιμες και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις τεχνολογίας, οι οποίες θα έχουν ορισμένες δεκάδες ή εκατοντάδες εκατομμύρια εσόδων η κάθε μία και θα απασχολούν μερικές χιλιάδες εργαζομένους στο σύνολο, νούμερα που σίγουρα δεν ακούγονται εντυπωσιακά για το σύνολο της οικονομίας.

Η επιχειρηματικότητα όμως θέλει χρόνο και επιμονή. Όλα τα οικοσυστήματα που θαυμάζουμε σε χώρες όπως οι ΗΠΑ ή το Ισραήλ χρειάστηκαν δεκαετίες για να αναπτυχθούν και γενιές επιχειρηματιών που διαδέχθηκαν η μια την άλλη.

Επίσης η επιχειρηματικότητα στην τεχνολογία έχει συνήθως μεγάλη προστιθέμενη αξία και δημιουργεί ένα περιφερειακό δίκτυο υποστηρικτικών επαγγελμάτων και επιχειρήσεων σε πιο παραδοσιακούς τομείς.

Τέλος η καινοτομία στην επιχειρηματικότητα δεν αφορά μόνο στην τεχνολογία αλλά σε όλους του τομείς της οικονομίας και είναι βέβαιο ότι σύντομα η κουλτούρα επεκτείνεται και σε άλλους τομείς όπου αρχίζουν να δημιουργούνται αντίστοιχα οικοσυστήματα.