Η Μάργκαρετ Θάτσερ και οι “νεοφιλελεύθερες πολιτικές του Μνημονίου”

του Κωστή ΛΥΜΠΟΥΡΙΔΗ*

Το Centre for Policy Studies διοργανώνει την προσεχή Τετάρτη, 18 Ιουνίου, ένα μεγάλο συνέδριο  στο Λονδίνο με τίτλο “Συνέδριο Μάργκαρετ Θάτσερ για την Ελευθερία”. Θα συμμετέχουν και θα μιλήσουν πρώην πρωθυπουργοί, νομπελίστες, ακαδημαϊκοί, με κύρια θέματα την οικονομική ελευθερία, το μεγάλο κράτος, τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και τον κορπορατισμό, τη μείωση της φορολογίας.

Παρά το συντηρητικό, γενικά, προφίλ της, και την κομματική της ένταξη, η “Σιδηρά Κυρία” υπήρξε εμβληματικό πρόσωπο για την φιλελεύθερη οικονομική πολιτική που ακολούθησε. Το άνοιγμα των αγορών, η μείωση των φόρων, οι εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις, έδωσαν το φιλί της ζωής στη βρετανική οικονομία, η οποία στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Η Μάργκαρετ Θάτσερ, ασχέτως αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί της, έδωσε στην εποχή της τη μάχη των ιδεών και την κέρδισε.

Εδώ στην Ελλάδα, η μάχη των ιδεών δεν δόθηκε ποτέ. Προτιμήσαμε τη μάχη των εντυπώσεων. Η χώρα μας ακολούθησε μεταπολεμικά σοσιαλιστικές, εν πολλοίς, πρακτικές (κλειστά επαγγέλματα, προστατευτισμός, κρατικοποιήσεις). Μετά το 1981, η σοσιαλιστική παράδοση συμπληρώθηκε από την καταστροφική, όπως αποδείχθηκε εξάλλου, πρακτική της κοινωνικής πολιτικής με δανεικά, των ελλειμμάτων, της υπερχρέωσης και της “ανάπτυξης διά της κατανάλωσης, όχι διά της παραγωγής. Το σοσιαλιστικό αυτό μοντέλο κατέρρευσε οριστικά το 2010, με μια οδυνηρή χρεοκοπία, τα συντρίμμια της οποίας ακόμα μαζεύουμε.

Ακόμα και η χρεοκοπία όμως δεν προκάλεσε μάχη ιδεών. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πιστεύει ότι αυτό που μας οδήγησε στην κατάρρευση ήταν η ασυδοσία των αγορών (και άρα αν τις ρυθμίζαμε δεν θα καταρρέαμε), καθώς και ότι οι “πολιτικές του μνημονίου” είναι “νεοφιλελεύθερες”. Η φορολογική λαίλαπα, που το πολιτικό μας σύστημα εξαπέλυσε προκειμένου να μην αναγκαστεί να πειράξει το επανδρωμένο με την πελατεία του Δημόσιο, στη συνείδηση του κόσμου είναι φιλελεύθερη πολιτική, παρόλο που ο φιλελευθερισμός επαγγέλλεται μείωση των φόρων! Οι ιδιωτικοποιήσεις ονομάζονται “ξεπούλημα”, αντί να αντιμετωπίζονται ως εισροή επενδυτικών κεφαλαίων. Η αριστερή αντιπολίτευση υπόσχεται ότι “με ένα νόμο και ένα άρθρο” όλα θα επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση, θα συνεχίσουμε δηλαδή να μοιράζουμε σε ημετέρους τα λεφτά των άλλων, δανειστών και φορολογουμένων.

Η Μάργκαρετ Θάτσερ έλεγε ότι “το πρόβλημα με το σοσιαλισμό είναι ότι κάποτε τελειώνουν τα λεφτά των άλλων”. Κι εμάς μας τελείωσαν το 2010. Πρέπει επιτέλους κάποια στιγμή ως κοινωνία να συζητήσουμε το πώς θα ορθοποδήσουμε μόνοι μας, χωρίς λεφτά κανενός άλλου. Καμία χώρα δε σώθηκε ως μπαταχτσής, δηλαδή με “κουρέματα” αυτών που τη δάνεισαν. Καμία χώρα δε σώθηκε με χρηματοδοτικά πακέτα, Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, ΕΣΠΑ. Οι χώρες που ευημερούν, αποφάσισαν να βασιστούν στις δυνάμεις τους και να παράξουν πλούτο. Και ο πλούτος παράγεται με ανοικτές αγορές, χαμηλή και σταθερή φορολογία, προσέλκυση επενδύσεων, ανταγωνισμό, επιχειρηματικότητα, καινοτομία.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ