του Αιμίλιου ΠΕΡΔΙΚΑΡΗ
Πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που ο Γιώργος Παπανδρέου (σ.σ.: εορτάζων τότε, όπως και ο τότε ΥΠΟΙΚ, Γιώργος Παπακωνσταντίνου) ανακοίνωσε από το Καστελλόριζο την προσφυγή της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης.
Η απόφαση για το μηχανισμό στήριξης που είχε ληφθεί στη Σύνοδο Κορυφής της 25ης Μαρτίου του 2010 και είχε γίνει δεκτή με ενθουσιασμό στη Αθήνα έμελλε, μαζί με την προσφυγή σε αυτόν, στις 23 Απριλίου, να αλλάξει την ιστορία της Ελλάδας. Τα Μνημόνια που ακολούθησαν έγιναν αφορμή για κοσμοϊστορικές αλλαγές σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, παρότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή – και ίσως αργότερα – έμοιαζαν μονόδρομο.
Το ερώτημα, όμως, είναι σε ποιο σημείο βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα; Στην πραγματικότητα, βρίσκεται στο ίδιο σημείο από το οποίο ξεκίνησε: ένα βήμα από τον γκρεμό. Και σε πολλά ζητήματα βρίσκεται πιο πίσω, όπως είναι το βιοτικό επίπεδο ή τα μακροοικονομικά της στοιχεία.
Η ανεργία εκτινάχθηκε στα επίπεδα του 27-28%, το χρέος έφτασε στο 177% του ΑΕΠ το 2014 και το ΑΕΠ μειώθηκε στα 179 δισ. ευρώ την περσινή χρονιά από 226 δισ. ευρώ το 2010.
Η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών, καθώς τα επιτόκια δανεισμού είναι απαγορευτικά, και εξαρτάται έτσι από τα “πακέτα στήριξης” των Ευρωπαίων. Τα οποία, όμως, έχουν παγώσει, εξαιτίας της αδυναμίας της κυβέρνησης να ολοκληρώσει έγκαιρα τη διαπραγμάτευση.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις τράπεζες, η ρευστότητα των οποίων εξαρτάται από την ΕΚΤ και τον έκτακτο μηχανισμό ELA, ενώ, ως επακόλουθο, οι χορηγήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις παραμένουν αρνητικές και τα “κόκκινα” δάνεια έχουν εκτιναχθεί.
Αναλόγως, το βιοτικό επίπεδο έχει υποχωρήσει σημαντικά. Το ποσοστό φτώχειας έχει αυξηθεί, οι φορολογικές επιβαρύνσεις έχουν φτάσει ως τον… ουρανό, η ακρίβεια στην αγορά παραμένει, μισθοί και συντάξεις έχουν μειωθεί έως και πάνω από 50%.
Με όλα αυτά να έχουν αντίστοιχα και κοινωνικές συνέπειες και να προκαλούν και έναν πολιτικό σεισμό, όπως εκφράστηκε σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012 έως σήμερα, με τα παραδοσιακά κόμματα να καταρρέουν, τις κυβερνήσεις συνεργασίας να έρχονται σε πρώτο πλάνο, τις διαχωριστικές γραμμές να περνούν από το δίπολο Αριστερά-Δεξιά στο Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο, την άνοδο της ακροδεξιάς να αποτελεί εφιάλτη, το σκηνικό να κατακερματίζεται σε δεκάδες κόμματα και… κομματίδια.
Εύκολα λοιπόν μπορεί να συμπεράνει κάποιος ότι η Ελλάδα του Μνημονίου είναι μια άλλη χώρα. Μια χώρα φτωχοποιημένη και βυθισμένη στα αδιέξοδά της.
Το πλέον σημαντικό, όμως, είναι ότι βρίσκεται στο σημείο μηδέν. Σ’ αυτό από το οποίο ξεκίνησε, μπαίνοντας στο Μνημόνιο, για να φύγει από το μηδέν! Χωρίς να έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις (σ.σ.: τις ακούμε πέντε μνημονιακά χρόνια τώρα…), χωρίς να έχουν αλλάξει νοοτροπίες και – δυστυχώς – χωρίς να φαίνεται να υπάρχει πρόθεση και πολιτική βούληση να αντιστραφεί η εικόνα.
